Ülserde Beslenme
Mide ülserleri, midenin astarında gelişen açık yaralardır. Peptik ülserlerin çoğuna bakteri
helicobacter pylori (H. pylori) ile enfeksiyon neden olur. Diğer bir yaygın neden, ASA olarak
da bilinen asetilsalisilik asit dahil olmak üzere nonsteroid antiinflamatuar ilaçların
(NSAID’ler) kullanılmasıdır. Hastalığa sahip kişilerin ortalama yaşı 30 ile 60 arasındadır
ancak her yaşta ortaya çıkabilir. Ülser tedavisi, antibiyotikle kullanarak H. pylori
enfeksiyonuyla savaşmaya ve/veya midede üretilen asit miktarını azaltarak ağrıyı azaltmaya
ve iyileşmeye yardımcı olmaya odaklanır.
Yiyecekler veya içecekler ülsere neden olmaz ve onları tedavi edemezler. Bununla birlikte,
bazı gıdalar hasarlı dokuyu onarmaya yardımcı olurken, diğerleri ülserinizi tahriş eder ve
sindirim sisteminizin doğal koruma tabakasını tehdit eder.
Aşağıdaki diyet önerileri ülserinizi yönetmenize yardımcı olabilir:
Ülserlerin iyileşmesi için iyi beslenme önemlidir. Size acı veya rahatsızlık verdikleri
için yiyeceklerden kaçınıyorsanız, beslenme ihtiyaçlarınızı nasıl karşılayacağınızı
öğrenmek için bir diyetisyenden destek alabilirsiniz.
Ülser olan bazı kişilerde asit reflüsü de vardır . Bazı insanlarda, bazı yiyecekler yemek
borusunun alt özofagus sfinkteri veya LES olarak bilinen alt kısmını gevşetebilir.
Rahat bir LES, asidin yemek borusuna geri dönerek mide ekşimesine, hazımsızlığa ve
ağrıya neden olmasını kolaylaştırır.
-Asit reflüyü daha da kötüleştirebilecek yiyecekler şunlardır: Kahve, çikolata, baharatlı
yemek, alkol, turunçgil ve domates gibi asitli yiyecekler, kafein
– Yatmadan iki ila üç saat önce yemek de reflü semptomlarını kötüleştirebilir.
– Ülserinizi yönetebilmek için her öğüne iyi çözünür lif kaynakları eklemeyi hedefleyin.
Sebzeler, meyveler, yulaf ezmesi ve yulaf kepeği, arpa, fıstık ezmesi, fındık, fındık
ezmesi ve mercimek, kuru fasulye ve bezelye gibi baklagiller iyi kaynaklardır.
Çözünür lif oranı yüksek bir diyet ülserleri önlemeye yardımcı olabilir.
– Yeterince protein yemek önemlidir. Ülseriniz iyileşirken, vücut ağırlığınızın kilogramı
başına yaklaşık 1,2 gram protein hedefleyin.
– Kafein içeren içecekleri ölçülü tüketin. Tavsiye, günde 400 mg’dan fazla kafein
tüketilmemesidir. Kafein mide asidini artırır ancak ülsere neden olmaz veya
semptomları kötüleştirmez.
– Ölçülü alkol tüketin. Alkol mide asidini artırarak ülser tedavisine müdahale edebilir.
Alkol kullanımıyla ilgili sorularınız varsa, doktorunuzda veya sağlık uzmanınızdan
destek alın.
– Baharatlı yiyecekler ülsere neden olmaz, ancak bazı insanlarda semptomları daha da
kötüleştirebilir. Baharatlı yiyecekler sizi rahatsız ediyorsa, bunlardan kaçının veya
daha az yiyin. Size rahatsızlık vermiyorsa baharatlı yiyecekler yemeye devam
edebilirsiniz.
– Yaban mersini, kiraz ve dolmalık biber gibi yiyecekler antioksidan içerir.
– Brokoli, anti- H. pylori aktivitesi sergileyen bir bileşik olan sülforafan içerir.
– Vücudunuzu dinleyin. Sizi rahatsız eden başka yiyecek veya içecekler varsa, onları
sınırlayın veya bunlardan kaçının. Bunları doktorunuza veya sağlık uzmanınıza
danışabilirsiniz.
– Sigara içmek ülser riskini artırır ve iyileşmelerini de zorlaştırır.
– Mide asidini artırabilecek ve reflüyü tetikleyebilecek çok miktarda ilave yağdan
kaçınmaya çalışın. Sos, kremalı çorbalar ve salata soslarından kaçınmanız gerekebilir.
– Araştırmalar, tuzlu yiyeceklerin H. pylori’nin büyümesini destekleyebileceğini
göstermiştir. Turşu, zeytin ve diğer salamura veya fermente sebzeler yüksek oranda
tuz içerir ve daha yüksek H. pylori ülseri riskiyle bağlantılıdır.
– Ülseriniz iyileşirken yemeğinizi olabildiğince iyi çiğneyerek ve yavaş yiyerek
sisteminize karşı nazik olmaya çalışın.
– Kızartma yerine kavurma, buğulama ve ızgara gibi az yağlı pişirme yöntemlerini
tercih edin. Ayrıca, sindirimi daha zor olabileceğinden, yemek pişirirken tereyağı ve
yağ kullanımınızı sınırlayın.
– Mide ülserinize H. pylori enfeksiyonu neden oluyorsa, antioksidanlar açısından zengin
besinler faydalı olabilir. Bağışıklık sisteminizi korumaya ve etkinleştirmeye ve
enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olabilirler. Ayrıca mide kanserine karşı korunmaya
yardımcı olabilirler.
– Mide ülseriniz bir antibiyotikle tedavi ediliyorsa, diyet planınıza probiyotik takviyesi
eklenebilir. Bu, antibiyotikle ilişkili semptomların azaltılmasına yardımcı olabilir.
Ayrıca antibiyotiğin etkinliğini artırabilir.
Ülser diyeti iyileşmeyi destekler ve mide astarı ve ince bağırsağın mideye bağlanan ilk
kısmı olan on iki parmak bağırsağında tahrişi azaltır. Ayrıca ülseri şiddetlendirebilecek
aşırı asit üretimini de sınırlar. H. pylori’nin neden olduğu ülserlerin büyük olasılıkla
antibiyotiklerle tedavi edilmesi gerekecektir. Tedavi planınıza sıkı sıkıya bağlı kalmak ve
doktorunuzla yakın takip, tedavilerinizin etkili olduğundan ve ülserlerinizin iyileştiğinden
emin olmanın en iyi yoludur. Ülserler iç kanamaya neden olurlarsa ciddi olabilirler. Ülser
diyeti daha kaliteli yaşam tarzına yardımcı olabilir ancak sağlık uzmanı tarafından genel
tedavi planı belirlenmelidir.
Referanslar
Vomero ND, Colpo E. Nutritional care in peptic ulcer. Arq Bras Cir Dig. 2014;27(4):298-
- doi:10.1590/S0102-67202014000400017
https://www.healthlinkbc.ca/healthy-eating/peptic-ulcers
Kulshreshtha M, Srivastava G, Singh MP. Pathophysiological status and nutritional
therapy of peptic ulcer: An update. Environmental Disease. 2017;2(3):76.
doi:10.4103/ed.ed_11_17
