Son zamanlarda fast food, paketli gıda gibi hazır besinlerin tüketimi bütün dünyada artmış bulunmaktadır. Bu gıdalar tüketildikçe insanlar sağlıksız beslendikleri için obezite hastalığına yakalanmaya başlıyorlar. Obezite hastalığının tetiklemesi ile kişilerde başka rahatsızlıklarda ortaya çıkabiliyor. Bunlardan başlıcası diyabet hastalığıdır. Bu hastalığa yakalanan insanlarda tip 2 diyabet adı verilen vücudun insüline karşı direnç göstermesi olayı meydana geliyor.
Tip 2 diyabet kişilerde çevresel faktörlerden ya da genetik olarak meydana gelebilir. Kişinin yakınlarında tip 2 diyabet bulunuyorsa yaşantısına özellikle dikkat etmelidir. Çünkü bu hastalığa yakalanma riski diğer insanlardan daha fazladır. Kişi düzenli egzersiz ve dengeli beslenme ile şeker hastalığına yakalanmaktan kurtulabilir.
Tip 2 diyabeti bulunan insanlarda günümüzde sıklıkla metabolik cerrahi ya da şeker ameliyatı adı verilen ameliyat yöntemi kullanılmaktadır. Aynı zamanda bu ameliyat yüksek kolesterol, obezite ve hipertansiyon tedavileri içinde kullanılmaktadır.
Metabolik cerrahi ameliyatı kendi içerisinde pek çok farklı ameliyat içermektedir. Bu ameliyat da amaç hastanın aldığı besinlerin safra ve pankreas sıvıları ile ince bağırsakların daha aşağısında ve geç buluşmalarını sağlamaktır.
Metabolik Cerrahi Ameliyatının Yapılmasının Sebebi
Metabolik bozukluğu bulunan hasta tedavi olmaması ve hastalığın ilerlemesi ile daha büyük problemlerle karşı kaşıya kalabilir. Bu sebeple kişi hastalığını görmezden gelmemeli ve hemen doktoruna danışarak bir tedavi programına yada bir ameliyat yöntemine başvurmalıdır.
Metabolik cerrahi ameliyatının yapılmasının sebebi, başlıca sebebi hastanın yaşam kalitesini yükseltmektir. Şeker hastalığı, kolesterolü veya hipertansiyonu bulunan insanlar günlük yaşantılarında ilaç kullanmak, şekerlerini ve tansiyonlarını sürekli olarak kontrol etmek zorundadırlar. Sürekli yanlarında taşıdıkları ilaç kutuları, tansiyon ve şeker ölçme aletleri kişinin aklına hastalığını getirerek psikolojik baskı altında hissetmesine yol açar.
Metabolik cerrahiden yararlanmadan önce tip 2 diyabeti bulunan insanların ilk olarak diyet ve spor yapmaları gerekmektedir. Egzersiz ve diyetin yanında doktor gerekli görüyor ise kişiye aynı zamanda ilaç tedavisi de uygulanmalıdır. Kullanılan ilaçlar ve yapılan egzersiz, diyet hastalığın iyiye gitmesine yardım etmiyor ve kişinin günlük yaşantısını olumsuz olarak etkilemeye devam ediyor ise hasta metabolik cerrahi yardımı ile tedavi olabilir.
Metabolik Cerrahinin Avantajları
Metabolik cerrahinin avantajları:
- Metabolik cerrahide amaç; farklı yöntemler kullanılarak hastanın günlük yaşam kalitesinin artmasını, ağrılarını, hastalıklarına bağlı olarak yaşadıkları psikolojik olumsuzlukları gidermektir.
- Metabolik cerrahi hastaya kolay ve uzun süreli tedavi sağlar.
- Ameliyattan sonra kişi diyet ve egzersiz ile ameliyatı destekler ise tekrar tedavi almaya ihtiyaç duymaz ve hastalığından kurtulabilir.
- Obezite hastalığı kişileri günlük hayatta diğer hastalılara kıyasla daha fazla psikolojik olarak rahatsız ve kötü hissettirir. Obez olan kişilerle birçok insan dalga geçmekte ve onları aşağılamaktadırlar. Bu hastalığa sahip olan insanların kendilerini yalnızlaştırıp depresyona girme ihtimalleri çok yüksektir. Metabolik cerrahi yardımı ile obezite olan insanlar hem psikolojik olarak hem de vücutsal olarak rahatlayabilirler.
- Obezite olan insanların vücutlarındaki organlar da yavaş yavaş kötüleşmeye başlar. Metabolik cerrahi ile kişinin organları canlanır ve kendilerini yenileyebilirler.
- Şeker hastalarının yaraları geç iyileştiğinden önceleri halk arasında şeker hastalığına sahip olan insanların kesinlikle ameliyat edilemeyeceği düşülmekteydi. Ancak günümüzde şeker hastaları metabolik cerrahi yöntemi ile ameliyat edilebilmektedir.
Metabolik Cerrahinin Uygulanabileceği Kişiler
Şeker hastalığı pankreasın insülin hormonunu üretmemesi (tip 1 diyabet) ya da üretilen insülin hormonunun vücut tarafından olması gerektiği gibi kullanılamaması (tip 2 diyabet) ile ortaya çıkar. Pankreasta üretilen insülin hormonu; kanda dolaşan glikozun hücrelere alınmasını ve bu hücrelerin çalışmak için ihtiyaç duyduğu enerjinin karşılanmasını sağlamaktadır.
Şeker hastalarının neredeyse tamamı tip 2 diyabete sahiptirler. Metabolik cerrahinin uygulanabilmesi için vücudun insülin hormonu üretiyor olması lazım bu sebeple tip 1 diyabete sahip olan hastalar için bu ameliyat yöntemi uygulanamaz.
Metabolik cerrahi ameliyatından yararlanabilmek için kişinin vücudunun insülin hormonunu üretiyor olması ve birazının da canlılığını koruyor olması gerekmektedir. Ayrıca hastaların egzersiz, diyet ve ilaç tedavisine yanıt vermiyor olması gerekmektedir.
Metabolik cerrahinin uygulanabileceği kişiler:
- Vücudu hala insülin hormonu üreten şeker hastaları (tip 2 diyabet),
- Obezite olan kişilere,
- Hipertansiyona sahip insanlara,
- Kolesterolü olması gerekenden yüksek olan hastalara.
Metabolik Cerrahi İşleminden Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Operasyon sonrasında kişi genellikle 1 – 3 gece müşahede altında tutulur.
- Kişinin koluna her 15 – 30 dakika da kan basıncının ölçülmesini sağlayan bir tansiyon aleti takılır.
- Hastanın hastanede kaldığı süre boyunca ihtiyacı olan vitamin ve proteinler serum yardımı ile sağlanacaktır. Hasta yalnızca su içebilir herhangi bir şekilde ağızdan besin alamaz.
- Akciğerlerin güçlendirilmesi için operasyonun üzerinden 1 gün geçtikten sonra kişi nefes egzersizleri yapmaya başlamalıdır.
- Kişi günlük olarak 1,5 litre su tüketmelidir.
- Tip 2 diyabet ameliyatı olanlar ilk 1 ay mide koruyucu, ilk 2 ay da safra kesesi koruyucu kullanmalıdır.
- Kan şekeri seviyesi düzelene kadar kişiye şeker ilaçları verilebilir.
- Operasyondan sonra ilk 2 hafta kişi tansiyonunu takip etmelidir.
- Kişi operasyondan sonra rahatlayarak bol miktarda şeker ve hazır gıdalar tüketmemelidir.
- Diyet ve egzersizler düzenli olarak yapılmalı ve kişi dengeli bir şekilde beslenmelidir.
S.S.S
Metabolik Cerrahi Ameliyatı Öncesi Diyet Yapmalı Mıyım?
Metabolik cerrahi öncesi birçok kişiye diyet yapılması önerilmektedir. Ancak sizlerin durumuna göre doktor karar verecektir. Bu yüzden uzman cerrahınıza ve doktorunuza danışmalı ve bu konu hakkında bilgi almalısınız.
Metabolik Cerrahi Operasyonu Ağrılı Mıdır?
Metabolik cerrahi operasyonu genel anlamıyla minimum ağrılı-sancılı bir operasyondur. Alanında uzman doktorunuz tarafından hem ameliyat süreci hem de ameliyat sonrası durumu hakkında bilgi alabilirsiniz.
Metabolik Cerrahi Operasyonundan Kaç Gün Sonra Toparlanırım?
Metabolik cerrahi operasyonunuzun sonlanmasından yaklaşık olarak 2-3 gün hastanede yattıktan sonra 5 ila 10 gün arasında toparlanabilirsiniz ve günlük işlerinizi yapacak hale gelirsiniz. Ancak bazı durumlarda hastanın durumuna ve bünyesine göre bu süre zarfından farklılık olmaktadır.
Diyabet Cerrahi Operasyonu Olmak İçin Sigara İçmemek Mi Gerekir?
Metabolik cerrahi operasyonu için sigara içmemeniz oldukça önem taşımaktadır. Ayrıca operasyonun ardından da sigara içen bireylere, sigara içilmemesi önerilmektedir. Kesin ameliyat olup, olmayacağınıza karar verecek mercii ise cerrahınız ya da uzman doktorunuz olacaktır.
Kaynakça:
Diabetes Care 2016 Jun; 39(6): 861-877.https://doi.org/10.2337/dc16-0236
