1. Hemoroid Nedir ve Çeşitleri Nelerdir?
Hemoroid, makat bölgesindeki toplardamarların genişleyerek şişmesi ve iltihaplanması sonucu oluşan bir durumdur. Genellikle kabızlık, ishal, uzun süre oturma, ağır kaldırma ve hamilelik gibi nedenlerle ortaya çıkar.
Hemoroidler iki ana gruba ayrılır:
- İç Hemoroid: Rektumun içinde yer alan ve genellikle ağrı yapmayan ancak dışkılama sırasında kanamaya yol açabilen hemoroidlerdir.
- Dış Hemoroid: Makat çevresinde oluşan ve ağrı, şişlik, kaşıntı ve yanma hissine sebep olabilen hemoroidlerdir. Bazen bu damarların içinde pıhtı oluşarak daha ağrılı bir duruma (tromboze hemoroid) yol açabilir.
Yanma hissi özellikle dış hemoroidler ve tromboze hemoroidlerde daha sık görülür.
2. Hemoroid Yanma Hissi Yapar mı?
Evet, hemoroid yanma yapabilir. Yanma hissinin nedenleri şunlardır:
a) Dışkılama Sırasında Tahriş
Dışkılama sırasında genişlemiş hemoroid damarlarına baskı uygulanır. Eğer dışkı sertse, bölgedeki hassas damarlar ve cilt tahriş olabilir. Bu tahriş, yanma, batma ve acı hissine yol açabilir.
Özellikle baharatlı yiyecekler, kahve ve asitli içecekler tüketildiğinde, dışkı asidik hale gelir ve anüs bölgesinde yanma hissini artırabilir.
b) Hemoroidlerin Şişmesi ve İltihaplanması
Hemoroidler, şiştiğinde ve iltihaplandığında anüs çevresindeki sinir uçlarını tahriş eder. Bu da yanma hissine, kaşıntıya ve bazen şiddetli ağrıya neden olabilir.
c) Makat Bölgesinde Akıntı ve Tahriş
İç hemoroidlerin ilerlemesiyle birlikte, mukus benzeri bir akıntı oluşabilir. Bu akıntı anüs çevresindeki cildi tahriş ederek yanma ve kaşıntı hissine sebep olabilir.
Özellikle sıcak havalarda veya uzun süre oturduğunuzda, bu bölgedeki nem artabilir ve yanma hissi daha da kötüleşebilir.
d) Hemoroid Trombozu (Kan Pıhtısı)
Bazı durumlarda dış hemoroidler içinde kan pıhtısı oluşabilir. Bu duruma tromboze hemoroid denir ve genellikle şiddetli ağrı, yanma ve şişlik ile kendini gösterir. Tromboze hemoroidlerde yanma hissi çok daha belirgin olabilir.
3. Hemoroid Yanma Hissini Artıran Faktörler
Hemoroid kaynaklı yanma hissini artırabilecek bazı faktörler şunlardır:
- Baharatlı ve Asitli Gıdalar: Özellikle acı biber, turşu, kahve ve gazlı içecekler dışkıyı tahriş edebilir.
- Kabızlık ve Sert Dışkılama: Sert dışkı, anüs çevresindeki hemoroidleri zorlayarak tahriş edebilir.
- Uzun Süre Oturmak: Sürekli oturmak, anüs bölgesindeki kan dolaşımını azaltarak hemoroidlerin şişmesine ve yanmaya neden olabilir.
- Tuvalet Kağıdı Kullanımı: Sert tuvalet kağıtları, bölgeyi tahriş ederek yanma hissini artırabilir.
- Aşırı Temizlik: Anüs bölgesini çok fazla yıkamak veya sabunlu suyla temizlemek, doğal koruyucu tabakayı yok edebilir ve yanmaya sebep olabilir.
4. Hemoroid Yanma Hissi Nasıl Geçer?
Yanma hissini hafifletmek için uygulanabilecek etkili yöntemler şunlardır:
a) Ilık Su ile Oturma Banyosu
- Gün içinde 2-3 kez, 10-15 dakika boyunca ılık suyla oturma banyosu yapmak hemoroidleri rahatlatır.
- Suya deniz tuzu veya papatya çayı eklemek iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.
b) Doğru Tuvalet Hijyeni
- Islak mendil veya pamuklu bez kullanarak bölgeyi tahriş etmeden temizlemek yanmayı azaltabilir.
- Sabun kullanmaktan kaçının, çünkü sabun cildi kurutarak tahrişi artırabilir.
c) Soğuk Kompres Uygulama
- Bir buz torbasını havluya sararak bölgeye 5-10 dakika uygulamak şişliği azaltabilir ve yanma hissini hafifletebilir.
d) Hemoroid Kremleri ve Merhemler
- Hidrokortizon içeren kremler ve anestezik pomadlar yanma hissini geçici olarak dindirebilir.
- Doğal kremler (aloe vera, cadı fındığı ekstresi) da rahatlatıcı etki sağlayabilir.
e) Lifli Beslenme ve Bol Su Tüketme
- Kabızlığı önlemek için günde en az 25-30 gram lif tüketmek gerekir. Lif açısından zengin besinler:
- Yulaf ezmesi
- Keten tohumu
- Kuru erik
- Elma
- Sebzeler (ıspanak, brokoli)
- Günde en az 2-2.5 litre su içmek dışkının yumuşak olmasını sağlar ve dışkılama sırasında tahrişi azaltır.
f) Ağır Kaldırmaktan ve Uzun Süre Oturmaktan Kaçınma
- Uzun süre oturmaktan kaçınarak hemoroidlerin daha fazla şişmesini önleyebilirsiniz.
- Eğer masa başı bir iş yapıyorsanız, her saat başı 5-10 dakika ayağa kalkarak hareket edin.
5. Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?
Eğer yanma hissi çok şiddetliyse ve uzun süredir devam ediyorsa, aşağıdaki belirtilerle birlikte doktora başvurmalısınız:
✔ Aşırı kanama (dışkıda kanama veya iç çamaşırda kan lekesi)
✔ Şiddetli ağrı ve kaşıntı
✔ Makatta şişlik, akıntı veya kötü koku
✔ Dış hemoroidlerde morarma veya kan pıhtısı oluşumu
Eğer hemoroid kronik hale geldiyse, doktor lastik bant ligasyonu, lazer tedavisi veya cerrahi müdahale gibi yöntemler önerebilir.
Sonuç
Hemoroid, özellikle dış hemoroid durumunda yanma, kaşıntı ve ağrı hissine neden olabilir. Doğru beslenme, hijyen, oturma banyoları ve soğuk kompres gibi yöntemlerle bu rahatsızlık hafifletilebilir. Ancak belirtiler uzun sürerse mutlaka bir doktora danışmak gerekir. 🚑
